Kolumna SUMY w tabeli przestawnej. Jak ją stworzyć?

Pytanie z tytułu tego artykułu wydaje się dość banalne: wiadomo w końcu, że tabela przestawna sama tworzy kolumny sum!

Ale nie zawsze…

Zobacz na te dane:

Formatka

I załóżmy, że chciałabym się dowiedzieć, jakie są wartości dla poszczególnych kosztów w Q1 i Q2 2025 i jeszcze zobaczyć ich sumę.

Po wrzuceniu pól kwartałów do tabeli przestawnej otrzymam coś takiego:

Tabela przestawna bez sum

Jak widać sumy „się” nie zrobiły same. Mało tego: nie można ich w żaden sposób dodać!

A to wszystko dlatego, że dane źródłowe do tej tabeli przestawnej zostały błędnie przygotowane. W prawidłowym scenariuszu powinny one wyglądać tak:

Poprawna struktura danych

A zatem każda informacja, jaką są: wartość, rok i kwartał – powinny być w osobnych kolumnach, a nie w połączonych, jak w pierwotnym układzie.

Tylko pytanie brzmi teraz: jak taki układ uzyskać, nie ślęcząc nad tym 30 minut albo dłużej?

Odpowiedź jest bardzo prosta i brzmi: Power Query!

A konkretnie unpivot w Power Query.

Zobacz, jak to zrobić.

1. Unpivot danych w Power Query

Nasze dane znajdują się w obiekcie tabela o nazwie tbDane. Załadujmy je do Power Query, czyli ustaw się w tabeli i wybierz Dane → Z tabeli/Zakresu.

Dane zostaną załadowane do zapytania tbDane, które będziemy teraz rozbudowywać (możesz zacząć od usunięcia kroku Zmień typ danych):

Dane w Power Query

Potrzebujemy anulować przestawianie kolumn z wartościami, a zatem wszystkich oprócz ID i Koszt. W tym celu zaznacz te właśnie kolumny (polecam z Shiftem) i kliknij prawym przyciskiem myszy. Z menu kontekstowego wybierz Anuluj przestawienia innych kolumn (ang: Unpivot other columns):

Unpivot

Oto efekt:

Wynik Unpivotu

Teoretycznie można byłoby to już tak zostawić, ale ja wolę jeszcze wyodrębnić kwartał z roku (ewentualnie można byłoby dodać osobną kolumnę z rokiem).

W tym celu należy podzielić kolumnę Atrybut według ogranicznika, jakim jest spacja.

Kliknij więc prawym przyciskiem myszy na kolumnę Atrybut i wybierz Podziel kolumny → Według ogranicznika. Pojawi się następujące okienko, w którym Power Query bardzo słusznie domyśliło się, jak chcemy dzielić kolumnę. Należy więc je zatwierdzić:

Podział kolumny

W efekcie otrzymamy dwie nowe kolumny o nazwach Atrybut.1 i Atrybut.2, którym te nazwy oczywiście podmienimy. Najprościej to robić w pasku formuły w kroku Podzielono kolumnę według ogranicznika, zmieniając te nazwy na pożądane, np.: Kwartał i Rok:

Zmiana nazw kolumn

Po zmianie typów danych w zapytaniu otrzymujemy następujący wynik:

Wynik zapytania

2. Tworzenie tabeli przestawnej

Można więc z powodzeniem ładować do Excela do tabeli przestawnej:

Ładowanie do tabeli przestawnej

Teraz nasza tabela przestawna będzie już automatycznie generowała sumy, o tak:

Wynik

Reasumując: pamiętaj, że bardzo ważne są dane źródłowe do tabeli przestawnej. Muszą być odpowiednio ułożone, jeśli chcesz efektywnie korzystać z tabel przestawnych i możliwości, jakie one dają.

Zasady związane z tworzeniem i używaniem tabel przestawnych najlepiej poznasz w moim kursie „Excel w codziennej pracy cz. 2.”: